Theol. Sacram. P,
Sporer Se&. JII. 141
chas proprius, vel non poffit, vel nolit miniftrare alicui;
aut nifi fubditus lit impeditus apud eum communicare .
Per Articulum mortis vero intelligifur tempus; quo vel mors
proxime inflat, vel (altem eft probabile periculum ipfius;
iX t unc praffente Parocho proprio , non licet Regularibus
dare Communionem , nili aegrotus jam fatisfeceric praece
pto de Viatico , vel necdum pervenerit ad eum flatum ,
in quo illi (atisfacere teneatur : Ubi tamen numquam li
cet eis fine licentia Epifcopi vel Parochi Eucharifham pu
blice ad aegros deferre per plateas. Spor. a ». jti.
QU/ERES XXX VII. Quis, i"uplcx fit Offerens SS.
Miffa Sacrificium?
RESP.!. Offerens Sacrificii dicitur, non tantumMinifter
conficiens Sacramentum Euchariftiae, (icque Confecrans , &
effentiali, oblatione offerens, (ed&omnis, qui idemSS. Sa
crificium Deo peculiari modo offert, coque Deum fupremo
cultu colere intendit. Et hinc
RESP. II. Offerens Principalis in omni Sacrificio eflChri-,
flusDominus, fumrausSacerdos, utpote qui non folumhoc
■Sacrificium inftituit, eique fua merita applicuit, fed etiam
fuo Nomine per Sacerdotes offerri voluit , & oblatum Deo
(Patri repraefentat: qua de caula etiam Sacrificium ex ma
litia Sacerdotum non polluitur, neque effectu fuo ex opere
operato privatur. Spor. a «.315.
RESP. III. Offerens Minifterialis eft omnis, & (olusSacer
dos , Sacrificium iflud in perfona Chrilti ex propria fua in
tentione offerens. Quod fi quaeras, utrum Mida mali Sacer
dotis minus valeat, quam boni? breviter, & in compendia
refpondetur, non minus valere, quantum eft ex opere operio,
ieu quatenus Sacrificium offertur in perfona Chrilti, & Eccle-
lise: Minus tamen valere, quantum eft ex opere operantis, feu
quatenus offertur a Sacerdote, utperlona privata, (eu quoad
preces ab ipfo fufas nomine proprio. Unde (impliciter loquendo
plus valet Miffa boni, quam mali Sacerdotis, Spor. a n. 320.
RESP. IV. Offerens Generalis eft Ecclefia tota qua; per Sa
cerdotes tanquam perMiniftros, & Legatos (uos omnia om
nino offert Sacrificia. Offerentes demum /'pedales, & fecun-
darii funt omnes ad Sacrificium fpeciali modo concurrentes,
utpote 1. illi, qui Sacrificium offerri procurant. 2. qui Sacri
ficio corporaliter interfunt, &affiftunt cum reverentia, &
affeblu. 3. qui mente, &fpiritualiter ei interfunt; quos om
nes indigitac Sacerdos, quando in oblatione poft confecra-
tionem , & alias dicit Offerimus in plurali. Spor. a «.324.
QUAERES XXXVIII. Citi offerri debeat Sacrificium,
ad quem finem ?
RESP. I. Sacrificium offerri debet foliDeo, idqae tum ex
ratione generali Sacrificii, quod eft lupremus cultus (bli Deo de
bitus in recognitionem fuafinfinitEE excellentia;; tum ex ratio
ne fpeciali Sacrificii Miffas, quod ratione rei oblatae eft in
finitae dignitatis. Unde cumSacrificia offeruntur Sandlis ,id
non fit ad exhibendam ipfis cultum in conteftationem fuae
excellentiae , fed tanquam cultas Deo proprius in memo
riam , & honorem Sa nitorum. Spor. n. 329.
RESP. 11. Sacrificium Miffse principaliter & unice offe
rendum eft ad finem colendi Deum ; non quidem femper
folum ad finem latreuticum , verum etiam ad finem Eu-
charifticum, impetratorium, & fatisfaitorium, quia in his
omnibus implicite intenditur , & exercetur cultus Divinus
Coii Deo debitus. Ratio hujus obligationis eft ; quia Sacri
ficium eft effentialiter actus Religionis , & quidem princi
palis. Ceterum hoc fine principali politive exdulb , offer
re Sacrificium ad alium finem , live malum , five indiffe
rentem, cffet peccatum mortale graviftimum; quia hoc ef-
(ct in re gravi evertere inftitutionemChrifti: eo autem re
tento, Sacrificium fecundario offerre ad alium finem,pec
catum eft pro ratione materias, feu finisintenti. Spor.an.330.
QLLERES XXXIX. Quotuplex, ix qualis requiratur in
tentio ad offerendum Sacrificium?
RESP. I. Praeter intentionem generalem expreffam , vel
implicitam offerendi hoc Sacrificium ad colendum Deum ;
duplex requiritur intentio particularis , nimirum intentio
confecrandi materiam prasfentem , & intentio applicandi
fruitus hujus Sacrificii , ut ex ditiis rura in hac , tum in
praecedente Recolleitione fatis conflat ; Altera autem non
eft neceffaria ad effentiam Sacrificii , fed folum ad hoc ,
ut alicui in particulari obveniat , propter didta hic . Q.
34.R.I2. Spor. a ».333.
RESP.II. Intentio confecrandi, etfi actualis explicitavel
implicita habita tempore confecrationis optima fit, (efficiens
tamen Icit intentio virtualis, adeo, uc non fufficiat folum
habitualis; quia debet effe activa, &confedtivaSacramen
ti, ideoque altu, vel (altem virtute influere in ipfum. Vi
de dicta Recoli, prasced. Secl• i- R. 2. ad Q. 14. Spor. n. 3 38.
RE$P. III. Intentio applicandi (ruClum Sacrificii, etfi me
lior, non tamen neceffaria eft virtualis , fed fufficit habi
tualis; quia applicatio fruitus non habet l'e per modum
confectionis, fed per modum donationis, cum ipfum Sacri
ficium alicui applicatum conterat frubtum ei, cui applica
tum eft; atqui donatio valet in fola intentione habituali:
ergo etiam applicatio fruitus Sacrificii. Spor. a n.339.
QU/ERES XL. Qitandonam facienda fit intentio Confe
crandi, &i applicandi?
RESP. I. Quamvis utraque intentio utiliftlraefiat fubipfa
Recel/eci. Moral. ad T beo!, p. Spor er.
Miffa, vel in Offertorio, vel immediate ante confecrationem;
certe tamen non minus utiliter utraque immediate pras-
rnittiturSacro: Sed neutram eft neceffarium, qm a omnium
confenfu poteft etiam fieri aliquando longius ante Sacrum,
cum intentio virtualis, quas tam ad confecrandmn, quum
applicandum frudum eft fufficiens , moraliter peiieverare
pollit in confecratione & oblatione Miffas, etiamfi longiori
tempore prascefferit. Spor. a n. 342.
RESP. II. Striftius quidem eft loquendum de intentione con
fecrandi, quas debet effe virtualis, quam de intentione appli
candi, ubi fufficit habitualis; ut proinde ad applicationem nil
referar, quantocumque tempore prascefferit intentio aitua-
lis, etiam anno integro, vel longius, dummodo numquam
revocata fit: tamen nec de intentione confecrandi multum
ferupulizandum eft , quia habita femel intentione confe
crandi aituali, ip(a induitio (aerarum veftium, proceflio ad
altare, peraitio (aerarum casremoniamm fufficiens eft fignum
virtualis perfeverantias ejufdem. Spor. a >7.345. Sed tamen
RESP. III. Intentio confecrandi , cum (it confedliva Sa
cramenti, neceffano debet vel prasmitti confecrationi, vel
elici in ipfa adtuali confecratione. Intentio applicandi vero
fatis eft, (i eliciatur ante conlecracionem Calicis ; quia ea
finita primum perficitur Sacrificium , & confequenter illius
frudlum operatur. Non autem valeret, fi utriquie confecra
tioni poftponeretur , (altem in illa lententia / quae effen-
riam Sacrificii in (bla conlecratione conflituitquia Sacrifi
cium operatur fuutn effectum , quam primum effentialiter
completur . Quamquam ob probabilitatem alterius fenten-
tise, quas etiam fumptionem pro parte effentiali agnofeie,
oblitus applicationis ante confecrationem finitam , adhuc
poffet frudum Sacrificii applicare. Spor. a n. 347.
QLLERES XLI. Quanta fit obligatio applicandi frublunt
Sacrificii ?
RESP. I. Triplex, feu ex triplici titulo poteft effe obli
gatio applicandi Sacrificium, nempe ex fidelitate, ex jufli-
tia, Sc ex obedientia. Prima oritur ex promiflione liberali:
Secunda ex accepto ftipendio fixo vel manuali; tertia ex prae
cepto Superioris. Jam obligatio folius fidelitatis regulariter (b-
lum eft lubveniali: Undequialteri folum liberaliter promific
legere unum vel plura (aera, nifi expreffe intendat fe ob
ligare graviter, folum tenetur fub levi, cumpromifliolibe
ralis de re etiam gravi non adierat obligationem gravem.
RESP. II. Obligatio juftitiae in propofito eft (iib mortali
ex genere fuo, adeoque qui ratione beneficii , vel accepti
ftipendii tenetur facere Sacram , & omittit culpabiliter ,
peccat mortaliter. Admittit tamen P. Sporer cum aliis qui-
bufdam aliquam parvitatem materias exculantem a mor
tali, fi nempe ftipendium nimis tenue pro Miffa acceperis.
Spor. a n. 351.
RESP.III. Etiam mortaliter peccat, qui factorum ex ju
dicia debitorum perfolutionem nimis diu differt abfquefuf-
ficienti caula; quia in re gravi lasdit juftitiam . Unde et
iam mortaliter delinquit , qui ftipendia recipit pro nimis
multis (acris, quibus nonnifi poft longum tempus poffit(a-
tisfacere, non praemonitis, ac contendentibus iis, quorum
intereft• Porro quodnam fit tempus nimis longum, ex cir
cumflandis , & voluntate offerentium rationabiliter pra;-
fumpta defumendum eft. Spor. n. 354.
RESP. IV. Qui omific Sacrum ex Juftitia debitum, omnium
confenfu tenetur reftituere ftipendium ei, qui dedit,(cien
ti , aut praemonito , Miftam non effe ledam ; quia alias
privaretur fpiritnali frudu Sacrificii , vd debet illo ftipen
dio curare legi aliam Miffam ejufdem intentionis. Is quoque,
qui nimisdillulit tale Sacram , teneturad compenfationem pro
damno ex tah dilatione (ecuto; fed ex bonis fpiritualibus,
illis & ipfis, quibusMiffa fuerat applicanda. Spor. n- 335.
QU/ERES XLII. Quo titulo , & quantum ftipendium
liceat accipere pro Miffa?
RESP. I. Stipendium pro Miffa ejufque frudu applicato
licite poteft recipi, & exigi, non quidem tanquam pretium
Sacrificii , feu fruitus applicati ( hoc enim efset fimonia-
cum ) fed tanquam juftum ftipendium ad fuftentationem
legentis ; quia dignus eft operarius mercede fua . Fratres
tamen Minores ejufmodi recipiunt tanquam puras eleemo-
(ynas , in dominio dantium ulque ad coiffumptionem re
manentes. Spor. >7.356.
RESP. II. Sacerdos ftipendium fponte oblatum recipere
poteft , quanmmeumque iit; (ed exigere non poteft , nifi
juftum, fecundum LegesDioeccfanas, vel locorum confue-
tudines ; quod ipfum non confiftit in indivifibili , (ed ha
bet latitudinem, ita uc aliud fit fummum, aliud medium,
aliud infimum. Equidem pro Miliis ftatis ac quotidianis Be-
neficiacus jufte petit tantum ftipendium , quantum fufficit
ad fuftentationem fui honeftam pro uno die; non item pro
Miftis aliis non ftatis, cum non (it aequum, utpro labore
unius femihorulas exigatur viilus integri diei , quod (i nec
ftipendium infimum juftum potueris obtinere , non teneris
danti applicare Sacrum integrum , nifi hoc liberaliter iple
promiferis , aut fimplicicer acceptaveris , 1 ed potes portio
nem fruitus applicare tibi ipfi, vel aliis. Spor. a n. 337.
RESP. III. Peccat contra Juftitiam ex genere fuo mor
taliter, qui vi, aut dolo plus exigit pro uno Sacro, quam
taxa, aut rationabilis confuetudo permittit. Ipfa tamenra-
K 2 tio na-