Theol. Sacram. P. 
Sperer Se&. III. 14 3 
tus edentlales furit ; qui fpedant ad edentiatn , vel inte 
gritatem fubftantialem Sacrificii ex ipfa inftitutione Chrifti, 
velati Ordo facerdotalis, debita Intentio, Materia, Forma, 
Confecratio, & Sumptio. Ritus accidentales funt, qui ex 
ternam adionem Sacrificii ex Inftitutione & Ordinatione Ec- 
cleliae componunt. Suntque ipfas partes integrales Midae , 
ac caeremoniae ex praeferipto Rubricarum obfervandae . 
Spor. ».419. Jam 
RESP. II. Rubricae alias funt pr£c:ptiv<e , aliae directt- 
v<e folum ; praeceptivae, quae aliquid exprede fub mortali 
praecipiunt, aut aliquid defignant, quod alias ex Jure vel 
confuetudine graviter jubetur, ut lunt Rubricae de ipfis ef- 
fentialibus Sacramenti, de pane triticeo , & azymo in Ec- 
defia Latina &c. Diredivae , quae folum quafi confulendo 
ad melius e (Te dirigunt Sacerdotem , quidnam circa Sacri 
ficium fieri , vel non fieri conveniat, ut de fervando nu 
mero Colledtarum, de fervando Ritu duplici , vel femidu- 
plici&c. de colore veftium&c. 
RESP, III. Sacerdos fub mortali tenetur obfervare Ritus tam 
eflentiales (quod per (e clarum eft) quam etiam accidenta 
les ab Ecclelia praeferiptos , quamvis levitas materiae , vel 
inadvertentia in pofterioribus faepe a mortali excufent . 
Rubricae autem diredivte folum obligant fub veniali per 
fe loquendo , fcilicet feclufis tribus , animo inducendi no 
vum Ritum , fcandalo , & contemptu . Spor. a num■ 421. 
Unde 
RESP. IV. Omittere quamcumque partem edentialem , 
vel accidentalem notabilem mortale eft ; Omittere autem 
partem non notabilem v. g. Gloria , vel Credo , quando 
deberent dici , folum veniale eft . Minor quidem omiffio 
ad mortale fufficit in Canone, quam in aliis partibus Mif- 
fse, non tamen unum, alterum ve verbum. Spor. 12.42$. 
RESP. V. Addere in Sacrificio Miffas aliquid notabile 
impertinens, eft mortale, multo magis , quam omittere , 
propter majus periculum fuperftitionis ; Aft etiam hic ad 
mittenda eft parvitas materias excufans a mortali , v. 
g. fi quis dicat plures Colledas, quam fint pras(criptas . 
Spor. a ».427. 
RESP. VI. Mutare Miflam per Rubricas defignatam fi 
ne gravi caufa , omnium conlenfu eft peccatum ; & fe- 
clulb contemptu ac fcandalo non plus quam veniale ;quia 
non videntur has Rubricae efte praecepti vas . Porro caufas 
jufte excufantes poliunt efte: 1. Necellitas publica. 2.De 
politio defundi . 3. Celebratio in Ecclefia , in qua dies 
feftus proprius celebratur ; ubi non tantum licet, fed de 
cet fe conformare , fervato tamen Ritu Miffalis Romani . 
Spor. a ».429. 
RESP. VII. Neceffario fupplendi funt quivis defedus 
circa effentialia Sacrificii, v. g. circa materiam , formam, 
intentionem, confecrationera , fumptionem , cum alioquin 
Sacrificium aut mutilum redderetur, aut invalidum . De 
quibus infpicicndas Rubricas Miffalis . Tit. de defectibus . 
Aft defedus circa accidentalia Sacrificii non funt ordina 
rie fupplendi , quia gravior irreverentia fieret in facra a- 
dione ifta repetendo, quam fada fit omittendo . Excipe, 
fi aliquid notabile omiflum fit , & facile fine incommodo 
fuppleri poflit, v. g. Si Sacerdos ante Confecrationem ad 
vertat fe aquam non infudifte vino , adhuc debet infun 
dere , fi aqua haberi poftit, & fine (candalo fieri. Quod 
fi demum ipfe Sacerdos intra Miftam deficiat morte vel 
deliquio , fiquidem deficiat ante Confecrationem , nil fup- 
plendum eft , fi vero poft Confecrationem , alius Sacerdos 
debet perficere. Spor. a «.432. 
QU/ERESXLVI11. Ubi, [euquo in loco fit celebrandum} 
RESP. 1. Mida celebranda eft in loco (aero, id eft, in 
Ecclefia conlecrata, vel faltem benedida abEpifcopo. Se 
cus faciens , per fe loquendo , peccat mortaliter , quia 
tranfgreditur praeceptum Ecclefiae in re gravi. Excipe,nifi 
Necejfitas urgeat, vel Difpenfatio Epifcopi, aut Privilegium 
aliud permittat. Neceftitas excufans cenfecur efte 1. Si Ecclefia 
fit diruta . 2. Si in folemni Fefto populum non capiat . 
3. In Bello ac Caftris, fed pro diebus Feftis tantum. 4.In 
longa navigatione , attamen in portu vel littore , non in 
ipfo mari, vel flumine, ob periculum effufionis facrisSan- 
guinis , Facultas difpcnfandi quoad Midas in domibus fse- 
cularibus legendas, quae Jure communi ampla eft apud 
Epifcopos, nunc Jure Tridentini fuit eis reftrida , ut ta 
lem licentiam dare non poftint fine caufa rationabili , 
Privilegium vero in quocumque loco honefto fuper porta- 
tile celebrandi olim acceperunt Fratres Praedicatores , & 
Minores ; quod tamen per Concilium Tridentinum fuifte 
revocatum contendunt multi DD. contra alios . Certe ta 
men refpedu propriarum domorum , ac cellarum in hoc 
Rcligiofis nil fuit ademptum. Spor. a n.436. 
RESP. II. In Ecclefia polluta , vel exeerata , antequam 
reconcilietur, non eft licitum celebrare, nifi in cafu juftae 
neceftitatis, v. g. ad Viaticum moribundo miniftrandum , 
vel ne populus diu nimis debeat carere auditione Sacri . 
Ratio clara eft ; quia pollutio , & exeeratio Ecclefias nil 
aliud eft , quam quaedam prohibitio , & quafi cenfura Ju 
re Ecclefiaftico introduda , vetans, ne Sacra in ejufmodi 
Ecclefia fiant ob (pedalem indecentiam divinorum. Quod 
ut intelligatur 
Recollcci. Moral. ad Theol. P, Sperer. 
RESP. III. Ecclefia polluitur, quando in ea fit aliquid 
criminofum, vel injuriofum , nempe x. per voluntariam ac 
violentam effulionem (anguinis . 2. Per voluntariam emif- 
fionem feminis humani, cum vel fine coitu , aliquo modo 
notorium . 3. Si in ea fepeliatur excommunicatus non to 
leratus , vel paganus. Execrari autem dicitur Ecclefia , 
quando alia ex caufa amittit Confecrationem feu Benedi- 
dionem , utpote fi tota vel majori ex parte deftruatur , 
ut integra vel quafi integra reasdifican debeat. Unde pol 
luta Ecclefia etiam fimul polluuntur omnia altaria fixa in 
ea ; Non item exeerata Ecclefia etiam exeerantur altaria 
alias integra&falva. Spor. a ».441. 
RESP.1V. Si Ecclefia polluta fuitConfecrata, reconcilia 
ri debet a folo Epifcopo, vel privilegium habente ; fi non 
Confecrata, fed tantum Benedida fuit, reconciliatio de li 
centia Epifcopi, fi adiri poftit, alias fine licentia poteft a 
quocumque (implici Sacerdote fieri cum communi aquaBe- 
nedida, deforma prasferipta in Rituali. Spor.n.444. 
QUAERES XLIX. Quo hora licite pojfu celebrari ? 
RESP. I. Juxta Rubricas licite celebrari poteft quacum 
que hora poft auroram, & ante meridiem, ita, ut faltem 
finis Miftas attingat auroram, & initium Midae fit duodeci 
ma. Quia vero diverfimode accipitur aurora , ideo abfque 
fcrupulo poterit Mifta inchoari duabus horis ante ortum 
Colis , imo a Religiofis etiam tribus, quia habent privile 
gium celebrandi una hora ante auroram. Qui ergo abfque 
jufta caufa celebrat maturius ante auroram , aut tardius 
poft meridiem , peccat, juxta aliquos quidem mortaliter , 
fed verius folum venialiter. Spor. a n. 445. 
RESP. II. Caufas juftae anticipandi Miftam ante tempus 
prasferiptum funt; 1. Urgens neceftitas, ad dandum mori 
bundo Viaticum . 2. Confuetudo rationabilis . 3. Privile 
gium Epifcoporum , & Regularium. 4. Specialis di(pofitio 
Ecclefias, perquam in node Nativitatis faltem primaMil- 
fa dicitur immediate media nolle, &ex praxi (altemolim 
etiam omnes tres. Spor. n. 44 1 -'- 
RESP. III. Juftae caufas differendi Miftam poft meridiem 
funt: X. Idem cafus neceftitatis . 2. Supplicatio feu Pro- 
ceflio publica poft meridiem protrada . 3. Funus Principis 
tamdiu protradum . 4. Impedimentum Sacerdotis ratione 
itineris, quod (altem ad integram horam dat licentiam 
differendi die Dominico , vel Fefto . %. Juxta aliquos pri 
vilegium Religioforum , vi cujus poftint ufque ad tertiam 
horam poft meridiem celebrare, forte ex caufa aliqua ra 
tionabili. Spor. n. 449. 
QUAERES L. Quibus diebus , & quoties in die liceat 
celebrare ? 
RESP. I. Quotidie licitum eft difpofito celebrare , imo 
fandum , feclufa prohibitione Ecclefias, ut in interdido , 
&in triduo fando. In die quidemParafcevespenitus inter 
dicitur Sacrificium incruentum , cum in eo peradum fit , 
& recolatur Sacrificium cruentum in Cruce; Non tamen pro 
hibitum eftEuchariftiam miniftrare, faltem infirmis. Juxta 
aliquos etiam licet eo die celebrare ad providendum infir 
mum, fi aliaHoftia defit. Idem faciendum, fi Parochus pri 
die oblitus fuiftet alteram Hoftiam majorem pro die Para 
fceves confecfare, &abeftet etiam Holfia parva pro Com 
municantibus confecrata , tunc enim , & non alias poftet 
privatim de mane celebrare Miftam dePaflione, vel Cruce 
& fimul confecrare Hoftiam pro Officio, dein publice cele 
brando, idque ad avertendum fcandalum. Spor. a n. S40. 
RESP. II. De more Ecclefiae deberet in die Coenae Do 
mini, &Sabbato fando unicum celebrari Sacrum (blemne, 
& nullae Miftas privatas ; Id tamen P. Sporer non cenfet 
efte obligatorium fub peccato, cum paffim videamus, fal 
tem in Germania plura Sacra legi, prasfertim in die Jovis 
Sando, & ex ipfa difpofitione Ecclefias plura legenda funt, 
(i in eum incidat Feftum Annuntiationis B. V. utpote tunc 
etiam in foro celebrandum. Spor. a n. 453. 
RESP.III. Regulariter non licet, nifi femel in die cele 
brare, fub gravi peccato, exCan.confuluiftis deCelebr-Mijf. 
tum quia femel tantum paftlis eft Chriftus , cum Sc tanto 
majori cum reverentia ad Miftam accedamus. Sunt tamen 
aliqui cafus, in quibus licet certo vel probabiliter bis cele 
brare. 1. In die Natali Domini , quo in honorem triplicis 
Nativitatis Domini, asternae, temporalis, & fpiritualis, ter 
concedam eft celebrare, quamquam nullus ad id tenea 
tur. 2. Quando Parochus debet profpicere pluribus Parochiis, 
nec poteft habere commode Cooperatorem ; tunc enim li 
cite bis, terve celebrabit . 3. Qjando moribundo prasben- 
dum eft Viaticum , nec habetur Hoftia confecrata ; tunc 
enim licet fecundo celebrare etiam non jejuno. 4. Qtiando 
jam dida Mida fupervenit perfona notabilis v. g. Epifco- 
pus, quem decet quotidie audire Sacrum ; aut repente oc 
currit fepeliendum funus, & confuetudo habet, ut non fe 
peliatur fine Sacro. Spor. a n- 435. 
QUAERES LI. Quoties teneatur Sacerdos celebrare ? 
RESP. I. Nullus quidem Sacerdos vi Ordinis fui prascife 
tenetur quotidie celebrare; cum nullum de hoc extetpras- 
ceptum ; quilibet tamen tenetur minimum ter vel quater 
in anno , in Feftis , (cilicet (olemniqribus Midam celebra 
re, idque feclufo impedimento , fub mortali ; ut colligitur 
ex verbis Ch.rifti: Qoq faejff & cap. dolentes , de 
K 3 celebr.