i$4 Recoli. III. fuper Fart. T. Cap. II. Supplem, 
infirmus alias fine omni Sacramento effer moriturus ; fub 
levi, fi jam alia fufceperif Sup.an.83. 
QUAERES VIII. Qua Regula fint in adminiflratiom hu 
jus Sacramenti obfervandee? ?i. /'equentes quatuar? 
Reg. I. In hujus Sacramenti adminifiratione neque proban 
da eft nimia facilitas, & feftinatio ; neque nimia morofitas, 
& dilatio; magis tamen haec, quam illa fugienda , ne for- 
fan infirmus fperato frudtu fruftretur. 
Reg. II. Dum graviter infirmus tergiverfatur hoc Sacra 
mentum recipere, attendendum elt Parocho , an non forte 
id ortum trahat ex vanis , fallis , & faperftitiofis appre- 
henfionibus: quo deprehenfo , illas omni modo elt dedo 
cendus. 
Reg. III. Parochus non fit nimium fcrupulofus circa ite 
rationem hujus Sacramenti , cum nec characterem impri 
mat, nec Lex fcripta de hoc habeatur, quando & quoties 
determinate liceat, vel non liceat illud iterare, de quo ta 
men poftea. 
Reg. IV. Non fit contentus Parochus, quod funditus in 
firmus jam omnia Sacramenta conliieta receperit , ut pro- 
pterea ipfum deferat, cum in tali rerum Articulo nimis fe- 
pe fiat ob tentationum praepotentiam, morbi acerbitatem , 
& daemonis fallaciam rurfus gratia per Sacramenta acquifi- 
ta hominem dupliciter infirmum excidere. Suppi, an. 87. 
QSJ/ERES IX. Quodnam fit [ubjechtm Sacramenti extre 
ma Unclioms? 
RESP.I. Subjectum validae receptionis eil Homo viator, 
baptizatir, adultus, periculofe infirmus, qui aliquandoper- 
fonaliter peccavit. Quod debeat effe Homo viator baptiza 
tur, conftat ex jam didtis de aliis Sacramentis; hoc folum 
nota, quod fi de inungendo dubitetur , an adhuc vivat , 
inungi debeat fub conditione; fi es vivus. 2. Adultus debet 
effe, idcft, talis, quifemel[altem ufum rationis habuerit, et- 
samfi defadlo nullum rationis indicium oftendat, dummo- 
,do certo non confiet eum fuilfe in peccato mortali, ante 
quam ufum rationis amifit; quia fic ei adhuc conducit ad 
falutem, fcilicet ad remilfionem venialium prius commif- 
forum, imo & mortalium inculpabiliter oblicorum. Aftua- 
iiter tamen furiofis utique non convenit illud miniftrari . 
Item debet habere intentionem , faltem habitualem iufci- 
piendi hoc Sacramentum, vel ad minus voluntatem genera 
lem vivendi, & moriendi more Chrifiiano , per dicta in 
Recoli. 1. 3- Debet effe periculofe infirmus ; ita enim col 
ligitur ex textu Apoftoli cit. & expreffe requirunt Concilia 
Florentinum, &Tridentinum, quas proinde infirmitas, fal 
tem probabiliter putata periculofa, etiam requiritur ad va- 
lorem. De quo tamen diftindtius paulo port . 4. Exigitur* 
ut aliquando peccaverint perjonaliter, etii defadlo infirmus 
fe nullius reum fciret. Ratio eft, tum quod Concilium Tri 
denti num expreffe dicat hoc Sacramentum effe confumma- 
tivum Poenitentiae & abfiergere peccatorum reliquias: tum 
quod alias non verificaretur forma ; Indulgeat tibi Deus , 
quidquid deliquifii&c. Oppofitum tamen tenent etiam gra 
ves DD. 
RESP. II. Ad hoc Sacramentum valide & licite fufci- 
piendum non utique requiritur extremum , & omnino cer 
tum mortis periculum, fed fufficit probabile : imo non eft 
confultum, ufque ad extremum expectari. Inungi proinpo- 
teft, qui pellem contraxit, aut venenum vel vulnus letha- 
.le accepit. Puerpera, de cujus morte timetur; Senex defi 
ciens, etfi alio morbo, quam fenedtute, carens ; non ta 
men malefadtoves ad ultimum fupplicium condemnati, vel 
praelium aut periculofam navigationem inituri; quia profo- 
lis naturaliter & intrinfece infirmis hoc Sacramentum eft 
inftitutum. 
RESP. III. Ad licite & frnffuofe recipiendum hoc Sacra 
mentum per fe requiritur folus ftatus gratiae; quia eft Sacra 
mentum vivorum, licet per accidens etiam caufare poffit 
primam gratiam, ut ex alibi didtis conftat. De congruo eft, 
ut quando fieri poteft, praemittatur Confeffio , & Commu 
nio, & eo tempore ipfis infirmis mini liretur Sacramentum , 
in quo adhuc in illis integra mens , isn ratio viget , ut ad 
uberiorem Sacramenti gratiam recipiendam, ipfi etiam fidem, 
ac piam animi voluntatem conferre pojftnt; monet Rituale 
Rom. Sup. a n-92. 
QUAiE.ES X. An peccet infirmus, non recipiens hoc Sa 
cramentum ? 
RESP. Infirmus etiam, data opportunitate Sacramentum 
hoc negligens lufcipere, per fe loquendo, non peccat, fal 
tem mortaliter; quia nec eft neceffarium neceflitate me 
dii , nec neceffitate Praecepti Divini, aut humani, imo 
Ecclefia prohibet illud conferri tempore interdicti.. A ve 
niali tamen peccato contra charitatem propriam vix pote 
rit excufari per accidens autem ratione fcandali, vel con 
temptus etiam peccare poteft mortaliter. StiDplem. anum. 
105. 
QUAERES XI. An, quando hoc Sacramentum fit ite 
rabile ? 
RESP. I. Eft iterabile, ut expreffe Trid. cit. cap. 3. di 
cens: Quod fi infirmi pofl fufeeptam hanc Unctionem conva 
luerint, iterum hujus Sacramenti fubfidio juvari poterunt , 
cum in aliud fimtle vitee diferimen inciderint. Idem docet 
perpetua praxis Ecclefias, & conftat ex eo, quod non in- 
primat charadterem. 
RESP. II. Toties iterabile eft, quoties fublatopriori mor 
tis periculo, infirmus reincidit in novum , five ex eadem 
infirmitate, five ex diftinila ; nec requiritur , ut infirmus 
plene recuperaverit fanitatem , & poftea in eumdem vel 
alium morbum aut periculum inciderit , fed fufficit , quod 
eadem licet infirmitate durante, mortis periculum femel 
evaferit, & poftea rurfus in illud inciderit ; idque toties , 
quoties. Imo volunt aliqui etiam tunc effe iterabile, quan 
do priori periculo accedit novum prorfus difparatum ex 
alio accidente. Debet tamen inter unam & alteram Un- 
dtionem intercedere notabilis temporis diftantia. Unde 
RESP.III. Una, eademque die nullus poteft bis inungi 
( poft hebdomadarium intervallum admittit Barbofa ) nec 
durante eodem mortis periculo, & flatu infirmitatis, ne 
quidem valide; quia alias non effet ratio , cur id Ecclefia 
ita ftridle inhiberet. Suppi.an. 108. 
^ QUAERES XII. Qui fint effetius Sacramenti extrema; Un 
ctionis ? 
RESP.I. Sex funt effedtus, nempe hi: 1.Gratia fandtifi- 
cans. 2. Remiifio peccatorum. 3. Deletio poenarum. 4. 
Excitatio fiducia; in divinam Mifericordiam. 5. Robur con 
tra infultus diabolicos. 6. Recuperatio fanitatis corporalis , 
fi ita faluti animas expedierit. Deprimo effedtu patet aliun 
de; reliquos indicat Tridentinum Sejf 14. cap. 2. de extr. 
Unci, imo remilfionem peccatorum etiam S.Jacob. in Epifl. 
c. 5. ibi: Et fi in peccatis fit, remittentur et. Ideo 
RFSP. II. Proprius & fpecialis effetius hujus Sacramenti 
eft remiffio peccatorum, per fe quidem venialium, faltem 
cum praevio pio motu, per accidens autem mortalium in 
recipiente illud bona fide cum fola attritione ; id quod de 
hoc Sacramento etiam concedunt plures, qui illud negant 
de aliis Sacramentis vivorum propter peculiarem congruen 
tiam. Non tamen dici poteft, quod hoc Sacramentum et 
iam juftificet peccatorem , fi non poffit confiteri cum at 
tritione cognita; quia hoc eft contra rationem Sacramenti 
vivorum, dc communem fenfum . Et ideo fupra Qua/. 9. 
Re/p.i. diximus: Hoc Sacramentum conducere ad remif- 
fionem mortalium inculpabiliter oblitorum. 
RESP. III. Poenas] peccatorum vi hujus Sacramenti non 
delentur omnes, fed cum proportione addifpoficionem pos- 
nitentis. Duo alii effedtus proveniunt a gratiis aditialibus, 
huic Sacramento propriis. Ultimus eft fallibilis, & depen 
det ab Ordine Divinae Providentias. Sup.an. 113. 
QUAERES XIII. Qua fint Caremonia extrema Unctioni;} 
RESP. I. Sunt fequentes: 1. Ut oleum infirmorum affer- 
vetur in loco, & vafculo debito . 2. Ut extreme inungens 
fic indutus fuperpelliceo, & ftola. 3. Ut recitet Orationes 
in Rituali prafferiptas. 4. Ut faciat Undliones juxta pras- 
Icriptum, & confuetudinem Dicscefis, in qua adminiftrat 
hoc Sacramentum. Jam 
RESP. 11. Quod attinet ad primam Ceremoniam ; Lo 
cus, in quo affervatur oleum infirmorum, debet effe facer, 
vafculum vero argenteum vel ftanneum; unde citra necel- 
fitatem, & ordinarie non debet a Parocho affervari domi. 
Ab altera excufac neceflkas; hac feclufa , peccatum mor 
tale ejus omiflionem aliqui volunt, alii negant . Lumen, 
&Minifter illud deferens, autrefpondens, line culpa omit 
titur. Preces omnes, tam antecedentes, quam fubfequentes 
facram Undlionem, quae praefcribuncur in Rituali, finecau- 
fa excufante omittere, culpa non vacat; imo juxta plu 
res DD. eft lethalis, non tamen omiffio Pfalmorum Pos- 
nitentialium, & Litaniarum , quas tantum funt fub con- 
filio . Demum Rituale, & confuetudo Dioecefis quoad 
ipfas Undliones faciendas , oblervanda funt, item quoad 
ordinem inter partes inungendas, cujus inverfio eft pecca 
tum veniale. Manus Presbyterorum inunguntur exterius , 
aliorum interius. Reliqua lege in Sup.an. 118. 
Claudit Supplementum iftam Traftationem Appendice fa- 
ne perutili de Difpofitione Moribundi ad Beatam mortem : 
qualiter nempe dc ipfe Confeffarius in Acceffu, Vifitatione 
Adtuali, atque receffu habere fe debeat , & Moribundus , 
quem acceffit, atque vificavit. Quas cum fcitu perneceffa- 
ria fint, & ab ipfo Audlore ftylo concifo tradita , diftin- 
dte & per ordinem perlegere non pigeat., 
RECOL-