Appendix Recoli* I. Decal. 
juftitiam, Adulterium eft'concubitus illicitus in alieno cho 
ro, eft femper peccatum contra caftitatem , & contra ju- 
ftitiam , & fubinde contra iftam duplex , quando nempe 
eft duplex adulterium, conjugati cum conjugata : vel ad 
huc multiplicius, quandoetiajn aliis, v.g. prolibus legitimis 
damnum inde infertur. Incejlus eft concubitus illicitus inter 
confanguinitate, vel affinitate ju nilos. Concinet peccatum 
duplicis malitia contra caftitatem , & contra pietatem, eo 
majus, quo vicinior eft gradus conjundionis. Sacrilegium 
eft concubitus illicitus perfonas facra; cum non lacra , aut 
non facra; cum lacra, aut facra; cum facra ; in quo ulti 
mo duplicatur peccatum ob defedum contra Religionem , 
annexum peccato contra caftitatem. Peccatum contra na 
turam eft varium, videlicet beftialitas, feu concubitus car 
nalis hominis cura bruto, vel cura daemone iplo: Sodomia 
perfeda, feu concubitus carnalis innaturalis inter perfonas 
ejuldem fexus. Sodomia imperfeda , feu coitus hominum 
diverfi quidem fexus, fed non fervato debito vafe. Molli 
ties eft procuratio pollutionis voluntaria in fe, vel in alio 
extra aliquem concubitum . Omnia funt peccata gravilfi- 
ma. Spor. n.66. 
Quartum eft Invidia, feu inordinata triftitia de bono 
alieno, quatenus asftimato canquam malo proprio. Eft pec 
catum mortale ex genere fuo , feu pro ratione materias , 
quam quis alteri invidet, contra charitatem proximi, & 
voluntatem Dei diftributoris bonorum . Spor. n. 67. 
Quintum eft Gula, quae definitur inordinatus appetitus, 
feu ufus cibi, & potus. Eft ex genere fuo folum veniale , 
quia iterum exceffus in re indifferenti. Per accidens tamen 
f-spe evadit mortale , vel ratione enormis exceffus , qua 
tenus homo ftatum naturae rationalis enormiter deturpat ; 
Vel ratione gravis nocumenti corporis, aut ipfius animae , 
ut dum quis inde advertit fibi caufari graves motus libidi- 
nofos cum periculo confenfus, aut ineptum fe reddit adob- 
fervantiam aliorum praeceptorum &c. Species gulas eft E- 
brietas, quae definitur exceffus voluntarius in potu inebrian 
te, voluptatis gratia ufque ad ' privationem , vel gravem 
perturbationem ulus rationis . Dicitur Voluntarius , ut ex 
cludatur ebrietas praeter omnem intentionem, vel praeviam 
advertendam contrada. Voluptatis gratia , quia ad hone- 
fturn finem, v. g. ad recuperandam fanitatem , vel uftio- 
liem, aut ledlionem facilius fuftinendam, licitam eft le 
inebriare5 quia reda ratio non prohibet, imo potius fua- 
det ad aliquod breve tempus ufu rationis deftitui , ut de 
inceps reparata Valetudine, munera rationis redius & diu 
tius pradtentur. Reliqua patent ex terminis. Debet autem 
tanta efle perturbatio rationis, ut homo inter bonum , & 
malum difeernere, & adiones luas ordinarias amplius di 
rigere nequeat. Haec eft femper peccatum mortale gravif- 
fimutn ; cum valde deforme , & injurium Deo fit , ejus 
imaginem ita deturpare, ut ad brutorum ftupiditatem de 
jiciatur. Unde etiam ad illam inducere , tanquam intrin- 
fece malam, nunquam eft licitum , etiarafi fieret ex fine 
evitandi mali gravilfimi, v. g. proditionis, homicidii, &c. 
Spor. n.SS. 
Sextum eftlrr»: definitur inordinatus appetitus vindidas. 
Unde duplicem continet inordinationem , unam ex parte 
ipfius motus iras, f;u modi excandefcendi, & quoad hanc 
folum eft veniale ex genere fuo; quia eft exceffus in paf- 
fione animi de fe indifferente; poteft tamen fieri mortale, 
li exceffus fit nimis enormis, & quafi brucalis. Altera in 
ordinatio eft es parte vindidas tanquam objedi, & quoad 
hanc eft mortale ex genere fuo, quippe direde repugnans 
charitati, ac etiam juftitias._Sp>r. n.70. 
Septimum eft Acediar definitur, quod fit trift tia de bo 
no fpirituali, ac divino , quatenus ab homine eft prole- 
quendum. Eft peccatum fpeciale, ac mortale gravifllmum, 
quia direde repugnat Charitati Divinas, quatenus conti 
net, veram , & adualem formalem averfionem a Deo ul» 
timo fine. Poteft tamen effe veniale ex imperfedione a- 
dus: imo etiam ex objedo , fi quis folum inefficaciter 
averteretur ab ultimo fine, quatenus ob difficultatem ope 
rum exequendorum negligentiusin eum tenderet. Spor.n. 71. 
QU.ERES XLIX. Quae fint filia peccatorum ifiorum ca 
pitalium ? 
RESP.I. Filia [uperbia funt duas, ambitio, & vana glo 
ria . Illa eft appetitus propriae excellentiae in honoribus 
Vel dignitatibus non debitis, ifta vero in humana laude : 
cujus iterum variae funt fpecies, fcilicet ] atlanti a , oftenta- 
tio, prafumptio, & Hypocritis. Prima verbis, fecunda pom 
pis, tertiaaggreffione fadorurn vires facientis excedentium, 
quarta fignis fidis & falfis inordinatum appetitum propri? 
«excellentias declarat. Spor.n. 64. 
RESP. II. Filix avaritia funt feptem apud S.Gregorium: 
Obduratio, inquietudo mentis , proditio , fraus, perjurium, 
fallacia, mendacium i quas paffim aSummiftis explicantur. 
Spor. n.6$. 
RESP. III. Filia luxuria apud eumdem Gregorium funt 
■odo; Coecitasmenus, pracipitatio, inconfideratio, inconftan- 
tia, amorjui, odium Dei, amor mundi, horror futuri jaculi- 
Spor. n. 66. 
RESP. IV. Filia invidia funt quinque : Odium malevo 
lentia contra proximum, fujurratio, det; actio , exaltatio, in 
adverjii illius , £51 affiiBio in eius profperis. Spor. nUm.6j< 
RESP. V. Filia gula funt duas , commeffatio, & potatio 
per exceffivam frequentationem comeftionis & potus : ac 
ebrietas & crapula per rationis privationem feu perturba 
tionem. Spor. n- <58. 
RESP. VL Filia ira funt has fex: Indignatio, tumor men 
tis , clamor, contumelia, rixa, & blafphemia. Dum enim ira 
remanet in corde, nafcitur indignatio , & rumor mentis; 
dum erumpit in os, gignitur clamor, & contumelia : dura 
vero exit in opus, nafcitur rixa, & blafphemia. Spor.n.70 
RESP. VH. Filia ace dia denique funt itidem fex, a D. 
Gregorio enumeratas: Malitia, qua bona fpiritualia odio ha 
bentur fecundum fe: Rancor, quo ii funtfaftidio, quihor- 
tantur ad fpiritualia; Vufillanmitas, qua quis naufeat fpi 
ritualia; Defperatio confequendas beatitudinis; Torpor inob« 
fervantia Divinorum Mandatorum; Evagatio mentis ad il 
licita. Spor. n.71. Per quas finit Prima Recolledio. 
APPENDIX 
Ad Recollcdioncm Primam Decal. ex Appendice 
Supplementi Decalog. 
De Virtutibus in genere, £$>i Cardinalibus in [pede. 
C Qm didum fit Q.27. unitatem & diffinitionem fpecificam 
peccatorum quoad extrinfecam malitiam defumi ab uni 
tate, & diltindione Virtutum, fcureditudinumoppofitarum, 
hinc ut contraria juxta fe polita magis elucefcant, huc repo 
nendam duxi Appendicem Supplementi Decalogalis, fervitu- 
ram pariter ad faciliorem intelligentiam fubfequentium mate 
riarum; nam & leges, & praecepta uni verfim bonitatem, vel 
malitiam caufant in adibus pro diverfitate virtutum, ex qua 
rum motivo aliquid praecipiunt, vel prohibent ; & fingula 
praecepta in particulari, qua; fequuntur, funt de exercitio 
ceterarum virtutum, live Theologicarum, fi ve Cardinalium, 
& adibus, ac vitiis contrariantibus. Idcirco 
QU/ERES I. Quid fit Virtus moralis, £51 quomodo confiftst 
in medio? 
RESP.I. Virtus moralis in genere definitur ab Ariftot.2.Hthic. 
6. quodfit habitus elefitivus in mediocritate confiflens; ubi per ha 
bitum eledivum intelligit habitum volumatis,cujusefteligere. 
RESP. II. Non tantum Philofophis, fed etiam Theologis 
exploratum eft, quod mediocritas ad rationem virtutis perti 
neat, unde illud axioma: in medio confiftit virtus ,• hoc autem 
medium debet praefiniri a reda ratione, ideoque prudentia, feu 
diferetio dicitur auriga omnium virtutum. Porro medium vir 
tutis duplex eft, medium rei, & medium rationis', illud ta 
xatum eft ex natura rei, ficque in omnibus eft idem; iftad 
vero non eft ita determinatum, fed variatur ex diverfis cir 
cumflandis, & conditionibus. Proindeque 
RESP. III. Sola juftitia commutati va habet medium rei fci- 
iicet quaerendo aequalitatem rei ad rem; reliquas virtutes omnes 
habent medium rationis, ut patet in temperantia, & fortitu 
dine, ac fuo modo in virtutibus Theologicis; etenim quantitas 
cibi & potus non eadem definiri poteft pro quovis tempore, & 
qualibet perfona; nec eadem regula profugiendis; vel aggre 
diendis periculis dari poteft lingulis: nam idem periculum, 
quod uni aggredi praecipitur, alteri infirmiori vetatur. Ubi ad 
de, quod ipfiim medium rei non femper confidat in indivifibi- 
li, qui enim plus folvit, quam debet, non peccat contra jufti- 
dam. Demum quoad virtutes Theologicas, licet in iis non de 
tur medium ex parte objecti, nempe Dei, cum nunquam ipfum 
nimis credere, Iperare, vel diligere poffimus ; datur tamen 
medium ex parte adus, quatenus excedi poteft credendo, fpe- 
rando&c. quod non oportet, & defici non credendo, vel di- 
feredendo, quando credere &c. oportet. App. Suppi, n.ijj. 
QU/ERES II. Quotuplex fit virtus moralis ? 
RESP. 1. Virtus moralis eft duplex, fincle moralis, & Theo 
logica. Illa verfatur immediate circa objedtum operabile crea 
tum, & fubdividitur inquatuor virtutes cardinales. Pruden 
tiam, juftitiam, fortitudinem, & temperantiam; ita tamen, 
ut fub his omnes alias virtutes morales, cujufcumque nominis, 
aliquo modo contineantur, propter quod morales appellantur; 
iftaverfatur immediate circa Deum , & eft triplex: Fides, 
Spes, isnCharitas, de quibus in Recoli. 3. ex profeffo. 
RESP. II. Paulo aliter dividitur virtus in naturalem , & 
fupernaturalem, fi vcinper fe acquifitam, & per [e infujam. 
Illa ex natura fua acquiri poteft ab ipfa potentia naturali, 
mediisaCtibusfrequentatis, licet etiam a Deo infundi poffit: 
Ifta nequit acquiri per vires naturales, fed ex natura fua petit 
infundi; cujufraodi haud dubie funt virtutes Theologicas juxta 
Trid./t’// 6. c.j. ibi; in ipfa juftificatione cum remijfione pecca 
torum hac omnia fimul infufa acquirit homo per jefum Chri- 
ftum, cui inferitur, fidem, fpem (50 Charitatem. An autem 
praeter virtutes Theologicas dentur aliasftriite morales per fe 
infufae, lis eft inter Theologos, Thomiftis, & RR. commu 
niter affirmativam, Srotiftis autem, eo quod talis per fein- 
fufio virtutum aliarum nec ratione , nec authoritate fatis 
probetur, negativam partem fuftinentibus, nec alias virtu 
tes, praeter tres Theologicas, & quatuor Cardinales admit 
tentibus , ad quem feptenarium virtutum reducunt Confi- 
lia Evangelica, Bidtitudinst, Dona Spiritus Saucii, una, 
cum