TheoI- Decal. I
. Sporer Seft. L 6$
cum Layman fi ftffittttlo facienda fit ad pias caulas, ut in re-
flitutione bonorum incertorum, vel obomiffas Horas Canoni
cas; huic enim etiam non recordans debiti poteft fatisfacere
dando pauperibus, vel Ecclefia? aliquid , cum haec videatur
faltem generalis & virtualis intentio, velle fatisfacere omnibus
fuis obligationibus forte jam contradis. Spor.an.85,
RESP. IV- Etiam poteft areftitutione cxcufare Authoritas
Supenoris. Trimo per legem praefcriptionis, qua Dominium
ad Poffeffofem bonae fidei publica authoritate transfertur. Se
cundo , per juftam Judicis fententiam , qua alicui res quae
dam, vel debitum adjudicatur in foro externo in compen-
lationem damniex culpa tantum juridica fibi a quopiam illa
ti; licite enim talis rem fibi ita adjudicatam retinet. Quo et
iam aliqui referunt cafum, quo Creditor eft excommunica-
tus; fed iftud non valet pro foro confcientias . Tertio ,
per compofitionem Summi Pontificis , qua debita incerta,
alias ad pias caufas applicanda , commutantur in partem
folummodo, ad pias caulas ftatim reftituendam. Spor.an. 89.
RESP. V. Etiam poteft quis exeufari a reftituendo per
cetfionem omnium fuorum bonorum . At in foro confcientias
non nifi vere impotens fit, & quoufque fe fua impotentia
inculpabiliter extendit, qua ceflfante reliquum reftituereob
ligatus manet; quin etiam tenetur in conficientia ad labo
randum, unde folvat integre, quia obligatus ad finem et
iam obligatur ad media, faltem ordinaria, ad illum finem
neceffaria. Spor.n. a94. Duo tamen commoda^ talis fortitur
ex ejufraodi celfione. Trimum, quod non poflit incarcera-
ri, & incarceratus debeat dimitti. Secundum , quod poft
bonorum ceftionem non amplius fuper debitis conveniatur,
quam in quantum prasftare poteft, falvis alimentis necef-
lariis fecundum ftatum & conditionem perfonas. Quin imo
etiam ante, & in ipfa celfione poteft debitis gravatus in
foro conficientia? refervare neceffaria ad fuam fuftentatio-
nem, fpeffata conditione ftatus fui jufte acquifiti, cum ad
propria alimenta quilibet jus habeat. Et idem in forocon-
fcientias tantum conceditur uxori ac filiis debitore defun-
t\o, antequam bona inter Debitores dividantur, ita ut in
judicio requifiti jurare polfint, fe nihil fubtraxiffe , fubin-
telligendo, nihil nifi debitum jure naturali. Ceterum hoc
beneficium ceftionis bonorum praecife locum habet in debi
tis ex contraftu, non autem ex delicto provenientibus, fe
cundum communiorem DD. Spor. a r. 97.
RESP. VI. Quantum ad ingreffum Religionis, certum eft
apud omnes, quod fi debitor ante ingreffumReligionispof-
fit folvere debita , peccet graviter ingrediendo ante eo
rum folutionem , debeatque de bonis relidtis a Poffelfore ,
liveMonafterium fit, five alius, fieri rertitutio . E contra
li Debitor non fit folvendo , nec ulla fuperfit fpes, quod
manendo in laeculo fit aliquando valiturus folvere in toto,
vel in majori parte, licite poterit ingredi Religionem; quia
tunc nullum praejudicium infert Creditoribus, nec Religio
ni Spor. n. 99.
QUvERES LV. Quid fi Debitor de facio quidem non fit
folvendo, /uperfit tamen Spes, eum manendo in faeculo ali
quando valiturum folvere?
RESP. De hac re tres e (Te fententlas. Trima abfolute ne
gat talem polfe licite ingredi Religionem , etiamfi tamdiu
deberet exfpeftare ad folutionem faciendam , ut deinceps
fieret ineptus ad ingrediendum; quia Religionis ingreffusell
opus meri Confilii, folutio autem debitorum eft Juris &
Praecepti naturalis. Hanc pro vera habet V.Sporer. Secun
da abfolute affirmat talem poffe ingredi, facta tamen cef-
fione bonorum, Ratio praecipua eft , quod nemo teneatur
folvere debitum cum damno bom fui majoris , vel altioris
Ordinis, quam fit bonum pecuniarum proximo debitarum:
ergo &c. Tertia eft media, & diftinguit: vel debitor fpe-
rat fe brevi tempore manendo in faeculo, futurum in fta-
tu folvendi debita in toto vel majori parte , & tunc non
poteft ingredi Religionem, fed debet eoufque differre ingref-
fum. Vel deberet ad longum tempus exfpe&are , & tunc
facta celfione bonorum poteft ftatim ingredi. Ratio eft ;
quia cum ftatus Religionis habeat bonitatem quafi fu premam
in hoc fasculo, videtur Creditor non poffe propter bonum
fuum temporale non ingens rationabiliter velle hominem a
tanto bono retardare faltem ad longum tempus , fed po
tius rationabiliter confentire, ut fi defit fpes eumdem intra
fpatium unius vel alterius anni fore potentem reftituere ,
facta celfione pergat in Nomine Domini. Spor. a n. 10S.
QU/ERES LV1. Quid fi ergo talis Debitor atlualner fit
profeffus in Religione?
RESP. I. Si is aliqua bona ad Religionem attulit , om
nino tenetur Religio folvere prasdidfta debita juxta viresal-
latorum bonorum; quia fucceffor adftringitur debitis ejus „
cui fuccelfit, fi autem nulla bona attulit , ex hoc capite
ad nihil amplius obligatur. Spor.n. 104.
RESP. II. Si huic debitori profeffo efferatur Haereditas ,
Legatum, vel Donatio, multi fuftinent cumSanchez, de
bere ex illis fatisfieri pro eis debitis prius contradtis, fed
videtur negandum ; quidquid enim Hasreditate , Legato,
vel Donatione acquirit Religiofus profeffus, non acquiritur
Religiofo immediate, fed Religioni, inquam nullum Jus ha
bent Creditores’, Spor. n. 105.
RESP. III. Si ille Religiofus artificio, vel labore manuum
aliquid poffit lucrari, fimiliter non tenetur pretium fui la
boris ad folutionem fuorum debitorum impendere, utiidem
putant: cum enim is nullius dominii fit capax, quidquid
acquirit, immediate cedit Religioni, ex cujus bonis ipfeni
hil poteft reftituere. Spor. n. ip<5.
RESP. IV. Si demum talis Religiofus profeffus nequeat
folvere debita, nec Creditores ea velint remittere, non tenetur
e Religione exire, ut illis fatisfaciat, v.g. per provifionem
Beneficii, ut quidam praetendunt; nam rurlusobftat, quod
Religiofus nihil fibi, fed Monafterio acquirat.
Nec urget paritas filii refpedtu Parentis inopis; quiaftri-
ctior longe eft obligatio naturalis filiorum erga Parentes
inopes (qui juri fuo in ipfis vifoeribus naturae fundaro nec
unquam cedere pra?fumuntur, nec forte poffunt ) quam de
bitoris erga Creditores, qui fuo juri ob juftas caulas faepe
cedere rationabiliter debent, & prasfumuntur. Spor.n. 107.
Per quae fit finis huic Recolledtiqni Qjintas.
RECOLLECTIOSEXTA
SVPER PARTEM QVINTAM
DECALOGALEM
R* Pa patritii sporer
De fex ultimis Praeceptis Decalogi.
SECTIO L
De quinto Praecepto, Non occides.
QJJffESTIO PROCSMIALIS.
Vidnam per hoc quintum Praeceptum Decalogi
prohibeatur ?
RESP. I. Generaliter hoc praecepto (impli
citer negativo prohibetur omnis & fola inju-
fta occilio hominis principaliter: & omnia ad
eam cooperativa, indudtiva, & difpofitiva ac-
cefforie. Omnis, inquam, confequenterhomicidiumfimplex.
Parricidium, Sacrilegium, Abortus, Latrocinium, Venefi
cium, una cum omnibus cooperandi modis, in Recoli.prae-
ced. iufficienter explanatis. Et fola, quia etiam datur oc-
cifio jufta, quae non folum non prohibetur, fed etiam prae
cipitur, & commendatur Exod. 22. Maleficos non patieris
vivere. Porro inter indudfiva ad occifionem hominis inju
riam alia funt proxime talia, & ipfo opere, alia propinque
eperei&ore, alia remote & corde tanram. Et hinc
Recoli ect, Morat, ad Theol. P. Sporer.
RESP. II. Hoc praecepto prohibentur omnia ad injuriam
occifionem proximi indudfiva &dipo(itiva proxime & ipfo
opere, quae Icilicet homicidium antecedere, vel comitari
folent, utpote injuria perculfio, vulneratio, mutilatio, in-
carceratio, tortura, praeparatio armorum, veneni&c. om-
nifque injufta violentia tendens in hominis necem , vel
grave corporis nocumentum, five mors aut tale nocumen
tum adlu intendatur, five periculum faltem ejufmodi infe
rendi advertatur. Nam in utroque cafufumunt fpeciemab
homicidio tanquam termino.
RESP. III. Eodem prohibentur omnia indudtiva & dif
pofitiva propinque opere & ore, veluti clamor, contentio,
rixae, comminationes, irrifiones, detraftiones , maledictio
nes, imprecationes, omnefque contumelias verbales ac con-
vitia; quas quidem fecundum fe funt peccata contra cha-\
ritatem, vel etiam contra praeceptum odtavum , quatenus
iis injufte lasditur honor vel fama proximi : at fi per illa
intendatur, vel inde fecumra advertatur percuffro, vulne
ratio, occifio &c. funt etiam fpecialiter peccata mortalia
contra hoc praeceptum.
RESP, IV. Hio ipfo etiam prohibentur omnia indu&iva
E 4 &